Klokkenluidersregeling - meldpunt voor onregelmatigheden (fraude, corruptie,...)
Sinds 11 december 2022 moeten alle lokale besturen beschikken over een klokkenluidersmeldpunt voor eigen medewerkers en andere personen die met het lokaal bestuur samenwerken. Op die datum werd immers de Europese klokkenluidersrichtlijn via het Bestuursdecreet toepasselijk gemaakt op lokale besturen.
Meldpunten
De nieuwe klokkenluidersregeling heeft als doel om personen te beschermen die op basis van informatie uit hun werkomgeving onregelmatigheden of inbreuken op geldende regelgeving melden. Klokkenluiders moeten hiervoor terecht kunnen bij veilige meldingskanalen. Bij voorkeur is dat intern bij hun eigen organisatie. Ook meldingen bij het bevoegde externe meldingskanaal of openbaarmaking zijn mogelijk. Elke vorm van represaille naar aanleiding van een interne of externe melding, of openbaarmaking, is verboden.
Intern meldpunt
De klachtencoördinator fungeert als het intern meldpunt voor personeelsleden. Hij is te bereiken via klachten [at] roeselare.be.
Kan de inbreuk doeltreffend intern worden behandeld? En is de klokkenluider van mening dat er geen risico op represailles bestaat? Dan wordt de melding bij voorkeur intern gemaakt.
Extern meldpunt
Externe klokkenluiders, die geen personeelslid van het lokaal bestuur zijn, dienen zich meteen tot het externe Vlaamse meldpunt te wenden. Ook personeelsleden die van mening zijn dat de inbreuk niet doeltreffend intern kan worden behandeld of represailles vrezen, kunnen daar rechtstreeks terecht. Het externe Vlaamse meldpunt is Audit Vlaanderen, te bereiken via
- Havenlaan 88 - bus 24, 1000 Brussel
- melding.audit [at] vlaanderen.be
- 02 553 45 55
Wat is een klokkenluider?
Een klokkenluider is een persoon die in het kader van een werkrelatie een of meerdere inbreuken vast stelt en meldt. Klokkenluiders kunnen personeelsleden zijn, maar ook andere personen die met het lokaal bestuur van Roeselare samenwerken, zoals bijvoorbeeld vrijwilligers, aannemers, leveranciers, sollicitanten, ... Ook anonieme meldingen worden beschermd.
Welke inbreuk kan men melden?
Het Bestuursdecreet definieert het begrip ‘inbreuk’ als een handeling of nalatigheid die onrechtmatig is en/of die het doel of de toepassing van de regelgeving ondermijnt.
Een klokkenluidersmelding kan dus gaan over een inbreuk op een regelgeving die op het lokale bestuur van toepassing is, die zich feitelijk of mogelijk al heeft voorgedaan of die zeer waarschijnlijk zal plaats vinden.
Welke bescherming en garanties zijn er?
De procedures en systemen die gebruikt worden om meldingen te ontvangen en op te volgen, bieden de nodige garanties inzake de vertrouwelijkheid, anonimiteit en kwaliteit van de behandeling.
De nieuwe regeling voorziet een verbod op represailles. De definitie van represailles is ruim omschreven. Denk bijvoorbeeld aan represailles in het kader van negatieve beoordelingen, schorsing of ontslag, maar ook bij verandering van taken, financiële sancties, of reputatieschade. De bescherming tegen represailles is onbeperkt in tijd.
Hoe verloopt de procedure?
De invulling van het meldkanaal ligt formeel vast:
- Klokkenluiders kunnen meldingen schriftelijk (mail of brief), telefonisch of tijdens een fysieke ontmoeting bezorgen. Dit kan bij het interne of externe meldpunt (zie contactgegevens bovenaan). De melder heeft hierbij recht op een verslag.
- Binnen de 7 kalenderdagen dient de melder een ontvangstmelding te krijgen, binnen de 3 maanden de feedback.
- Het Bestuursdecreet en de GDPR-richtlijnen bepalen duidelijk welke gegevens over de melding mogen of moeten geregistreerd worden en reguleren de bewaring.
Welke regelgeving is van toepassing?
De Europese Klokkenluidersrichtlijn wil mensen die overtredingen en misbruiken aanklagen, beschermen tegen de negatieve gevolgen van de melding. De Vlaamse Overheid heeft de Europese richtlijnen via het Decreet Bestuursdecreet (vlaanderen.be) van toepassing gemaakt op de Vlaamse overheid en de lokale besturen. Het decreet werd op 16 november 2022 goedgekeurd in het Vlaamse parlement en trad in werking op 11 december 2022.
